Zijn ze verwend of moeten ze zich nog wat meer ontwikkelen? Nee, ze zoeken geen loopbaan maar een vliegroute…
Mieke Vollenhoven
“What’s your name? Vroeg de leraar terwijl ik voor de klas stond. Ik verstond het niet goed maar wilde dat niet toegeven. De klas zat te kijken en ik was bijna 13. Spannend. “Yes”, antwoordde ik op goed geluk. De leraar zei dat ik een 1 had en ik mocht weer gaan zitten. Vele jaren later, kreeg ik het cijferlijstje van dat jaar onder ogen. Samen met een briefje over mijn leerprestaties in de brugklas: “M. kan niet goed leren, ze mag blij zijn als ze ooit de MAVO haalt” stond erop. Gelukkig had ik meer succes toen ik het las.
Waar ga je naar toe?
Waar was ik met mijn hoofd? Misschien bij mijn vrienden die geen van allen naar die school moesten? Mijn moeder in het ziekenhuis? Ik zag die hele klas niet zitten. Ik had geen idee wie welke leraar was. Ik liep met mijn ziel onder de arm en was niet de enige. De hele klas deed het vrij slecht. De meeste bleven zitten of moesten weg. Wat was er aan de hand met die docent? En met de anderen docenten daar? Ik kende hun naam nauwelijks en zij de mijne niet. Het betrof het eerste jaar dat docenten – tegen hun zin in – met een ander systeem moesten werken. Een systeem dat er bij hen was doorgedrukt. Nou, dat was te merken. Jaren later ben ik, na diverse omwegen, afgestudeerd en nog later vertelde een specialist me dat ik hoogbegaafd was. Alweer een verrassing. Steeds weer die beoordeling.
Het voordeel van een dergelijke ervaring is, dat je erg gemotiveerd kunt raken. Je hebt je ziel te vinden, een naam te krijgen. Ik kreeg zin om iets te betekenen voor jongeren die met hun ziel onder de arm lopen. Maar dat wist ik toen nog niet. Ik zocht…zonder te weten waarnaartoe, vanuit het gemis. Eerst specialiseerde ik me in de ziel (heb ooit theologie gestudeerd), volgde later een gedegen coachopleiding en werd specialist op het gebied van persoonsvorming. Ja, zo heet dat nu. Elke keer heet het weer anders. Waarom vertel ik dit? Om te laten zien dat dit probleem van de ziel onder de arm niet nieuw is.
Welke krachten?
Welke krachten spelen in op jongeren die de weg niet vinden? Ik doe een greep uit de krachten op Krachtenspel.nl:
– Is het de kracht om te spreken en te oordelen (de Praatgeest)? Een goede Spreker kan een Praatjesmaker worden of een Kwaadspreker. Dan schrijven mensen rare rapporten, roepen ze dat iets nepnieuws is of juist niet, gaan ze digitaal pesten, opscheppen of blijven ze maar kletsen;
– Is het de kracht die mensen laat heersen (de Heersgeest)? Deze kracht kan zorgen voor afstand, kloven tussen de markt, de mensen, het geld en hun ziel. Als geld de nieuwe religie is (we moeten toch steeds cashen?), kan een Leider op die manier een Heerser of Overheerser worden. In plaats van een Leider;
– Of is het soms de kracht die kan zorgen voor illusies (de Droomgeest)? Moeten mensen uitkijken dat ze niet te ver wegdromen. Een beetje realistisch blijven? Gewoon een baan zoeken en geld verdienen.
Maar hoe doe je dat als je met je ziel onder de arm loopt? Dan is het logisch dat je zoekt naar nieuwe wegen…De krachten spelen op elkaar in. In mensen, groepen en de samenleving. Dromen, verwarring, nieuwe ideeën, overheersing en perspectieven werken op elkaar in. Maar geen nood. De groep kansrijke jongeren die met hun ziel onder de arm lopen, vormt – juist vanwege hun verlangen – ook de groep mensen die nieuwe wegen kunnen vinden. De groep wordt groter, ook onder dertigers en ja, ook boven de 30 zitten ze erin.
Geen loopbaan maar vliegroute
Vertel me niet dat deze jongeren verwend zijn en gewoon iets moeten kiezen. Daarvoor zit het zwerven en het niet weten te diep. Het gaat in deze groep vaak niet om jongeren die wereldvreemd zijn en wat meer zicht op hun loopbaan en ontwikkeling nodig hebben. Het gaat niet om buitenbeentjes. Deze jongeren kunnen de wereld rondreizen, mooie baantjes vinden. Het gaat in dit geval niet om de behoefte aan een concrete beroepsopleiding. Of om een brede ontwikkeling. Deze jongeren weten best wat ze leuk vinden. Het gaat niet om een gebrek aan zelfinzicht, het is geen onwetendheid. Deze jongeren weten zichzelf vaak goed te presenteren en vertellen je graag hoe de wereld in elkaar zit…Het zit niet in hun hoofd.
Ziel onder de arm
Het probleem dat om een antwoord vraagt, zit er onder. In het gegeven dat deze jongeren met hun ziel onder de arm lopen. Die uitdrukking is er niet voor niks. Je ziel, dat ben je zelf. Je bent niet alleen je hoofd of hart maar het gaat om al je krachten. Je ziel hoort niet onder je arm te zitten. Als je hart de weg niet weet, zit het probleem ook in de wereld om je heen. Dan kun je – ook al loop je de hele wereld rond – en ben je populair, niet goed met jezelf uit de voeten. Dan ben je ergens, diep vanbinnen, niet verbonden. Je kunt je krachten niet bundelen. Je kent in zekere zin je eigen naam nog niet. Je hebt wel goeie vrienden en een aardige familie maar toch ben je jezelf kwijt. De vraag is niet alleen: Wie ben ik? Waar wil ik naar toe? Maar ook: Hoe kan ik op deze aardkloot iets betekenen? Deze jongeren zijn niet verwend. Ze zoeken geen loopbaan maar een vliegroute. Het antwoord op hun vraag kun je niet in een vak (of een extra vak) op school aanreiken. Een vak kan helpen maar met een vak creëer je geen andere wereld.
Waar haal je de kracht vandaan?
….Al toch zeker een jaartje of twee geen idee, wat te willen als we later ‘groot’ worden. Ergens moet ik de kracht vandaan halen, waardoor ik mijn doel, route, weg, of overstap op Utrecht centraal weet te bereiken. Langzaam maar toch zeker, kruip ik gestaag uit mijn bubbel en begeef mij weer op sociale media omdat het zo maar is zou kunnen zijn, dat ik het heb gevonden. Je kent het wel, een reden om op te staan en iets te betekenen voor de maatschappij, de geest krijgen…
Dit stukje is geschreven door een jonge man die net terug is van een “wereldreis”. Dat ging hem makkelijk af. Net als zijn laatste baan als manager. Maar het voldeed van geen kanten. Hij gaat nu – naast een baantje om rond te komen – als vrijwilliger werken bij het team van Krachtenspel.nl. Daar verdien je niks extra’s mee (hooguit een onkostenvergoeding) maar misschien levert het wel veel op. Ineens kreeg hij de geest bij het werken met het werkmateriaal dat op de website staat. Binnenkort gaan we samen naar een groep studenten die ook met hun ziel onder de arm lopen. Het gaat niet om het aanbod. Dat kan alleen helpen. Het gaat niet om de dialoog tenzij je met woorden de ziel kunt raken. Er kan alleen iets moois gebeuren als we naast inzicht ook ervaren dat het om onze kern gaat. Het gaat om een ander perspectief, de ervaring dat je de geest kunt krijgen. Het is niet eenvoudig. Je moet de geest, als je deze al krijgt, ook nog zien te behouden. Het gaat niet alleen om het lopen en het vliegen, maar je moet ook weer kunnen landen! Maar het kan lukken als je met je krachten aan het werk gaat, ermee aan het werk blijft en ook iets voor anderen wilt betekenen. Zouden we die ervaring, dat perspectief bij die studenten kunnen aanreiken? Dat zou een wonder zijn. Toch? De workshop heet: De geest krijgen met Krachtenspel.nl?
Goud voor de school?
Wie zorgt er voor studenten die niet weten waar ze naar toe willen? Wie geeft hen op hun donder als dat nodig is? Het helpt als je er als coach voor kunt zorgen dat deze jongeren de geest krijgen. Dat ze ergens de kracht vandaan halen en gaan samenwerken. En iets gaan betekenen in de opleiding. Het gaat niet om een project of vak dat hen een bepaalde kant op stuurt. Wel om mensen als levende voorbeelden, een coach en inspirerend werkmateriaal. Er is een andere leef – en werkomgeving nodig voor jongeren die met hun ziel onder hun arm lopen. Een wereld die bezield is en uitdaagt. Waar begint die wereld? Precies op de plek waar het verlangen zit. Het gemis. Die plek is goud waard. Deze jongeren zijn goud als ze in hun element raken. Dan kunnen ze over hoge bergen vliegen. Net als de kraanvogel…
Als je de geest krijgt, vind je het niet erg dat je een stuk minder gaat verdienen. Dan ben je niet verwend! Jongeren die met hun ziel onder de arm lopen, hebben vaak een enorme gave. Ze missen hun betekenis met een kracht die je omver kan blazen. Ze willen ergens, hoe dan ook, de kracht vandaan halen. Uit zichzelf, vrienden, de geest van het leven… of hoe je de Geest van het leven ook noemen wilt. Ze blijven zoeken tot ze de smaak te pakken hebben. En – als ze de draad te pakken hebben – kunnen ze, omdat het diep zit, blijven doorgaan; niet meer loslaten. Dat zie ik. Ze willen iets betekenen dat je nooit met punten of geld kunt verdienen. Ze gaan niet voor de bijl voor mooie woorden, leuke presentaties, games, drugs of verkooppraatjes. Of je moet ze als coach zo op hun donder geven dat ze het – hoop ik – wel laten. Dat stellen ze op prijs. Geloof ik. Ze zijn niet onder de indruk van een coach die lief doet of goed kan luisteren. Ze willen inspiratie. Op de website Krachtenspel.nl (open source, non-profit) geven we – om dit te kunnen bereiken – in de vele downloads hele concrete voorbeelden (verhalen, spel, oefeningen, informatie, filmpjes) om de krachten van de geest te leren kennen, te hanteren en te bundelen. Wil je iets bereiken met jongeren die met hun ziel onder de arm lopen? Of het werkmateriaal delen met coaches die hen kunnen bereiken? Dan kunnen ze het verder misschien zelf wel… 😉
www.Krachtenspel.nl (open source, non-profit)
Actief kennismaken als professional? Zie de workshop bij de activiteiten op de website: De volgende is op 29 maart 2019 in het Element in Amersfoort.